No. 4 AN TIH CHHAN, A NIHNA CHHAN.

Image
No. 4 AN TIH CHHAN, A NIHNA CHHAN. (Disclaimer: He post hi kan hriatna tizau atan, educational purpose atana post a ni e) - ZO Tungchaw Facebook Page ( https://www.facebook.com/ZOTungchaw2RH ) A number an pek dân (numbering system) hi, dân phal loh damdawi sumdawnna aṭanga lo chhuak nia sawi a ni. Heroin hi an siam dân aṭangin, a fir (purity) dân leh an nihphung aṭangin hetiang hian number hmanga ṭhen sawm ṭhin a ni. No. 1 chu ‘Ka-ni’ (opium) kan tih hi a ni a. Poppy pangpar aṭanga an hnai chhuah, la thlitfim miah loh te hi an ni. No. 2 chu Ka-ni kan tih aṭanga an thlitfim deuh hret ho hi a ni a. Nachhawkna lar em em, ruihtheih, addict theih Morphine leh a tlukpui ang chi vel hi an ni. No. 3 chu No. 2 aṭanga an thlitfim leh hret, a rawng pawh a buang deuh a ni a. Heng hi zuk atan an hman ber ṭhin avangin 'smoking heroin' tia sawi a ni ṭhin. Brown sugar tia kan hriat ṭhin te pawh hi a ni mai awm e. No. 4 chu no. 1 aṭanga no. 3 thlitfimna rawn paltlang vek tawh. Fir lutuk tak m...

Suakpuilala

𝐒𝐔𝐀𝐊𝐏𝐔𝐈𝐋𝐀𝐋𝐀 (𝐒𝐨𝐨𝐤𝐩𝐢𝐥𝐚𝐥)

Ramri buaina chungchang a rawn rik leh ṭhin hian, Mizo lal hmingthang Suakpuilala leh Kumpinute ramri inremsiam dan sawi thar a awm leh ṭhin a. Chhiar mai tur lah ka la hmuh fuh thei law... 

Col. Listera te nena an inremsiam danah lah khan, engmah a chiang si lo, ram ri an kham dan hi! (A document, pdf neite in awm chuan min lo pe ve nghe nghe ula, ka lawm ngawt ang).

Chutih rual chuan, literary theory pakhat Post-Colonialism thlirna aṭang chuan (mi ngo ho te awpbehna duh lohna avanga epletna) 'Suakpuilala' kha, a ngaihsanawm lem lohna a awm ve bawk a. 

A chhan chu, vailen vawikhatnaah khan 'Tual dawih lal mai ni lovin, sapho, kumpinu te lo ṭanpui nasa em emtu a ni. Mahni lalpuite phatsan a, sap lama ṭang ta tihna a nih chu'. 

Lalburha ten Kumpinu an lo kah nasat tehlul nen. Ropuiliani lahin, a thih thlengin mi ngo duham ho kha a do a nih kha. Suakpuilala te erawh Lungleng lal Khamliana nen khan, sapho kaihbu an ni mai awm e. Mahni hnampui te aia ram pawn mi ṭanpui duh zawktu chu...

𝐀 𝐋𝐞𝐦 𝐒𝐚𝐰𝐢𝐟𝐢𝐚𝐡𝐧𝐚:

A lem kan dah hi tun hnaia viral a ni a. A kawltute hi Suakpuilala tute an ni awm e. Commissioner Edgera khan Major Mac Donald hruaiin Changsil Bazarah Suakpuilala be tur khan a rawn kal a. Kal kawngah thla thum ngawt an thang nghe nghe a. Dawhthei taka an nghah hnuah, Bepari Bazar (Changsil)-ah chuan Suakpuilala chu an nghak chhuak ta a. 

Suakpuilala hmelhmang an sawi dan chu, "Hmel bumro tak leh mitmeng fim rem rawm, tlangram putar mak sak tak chu. . ." tiin.

He ta an inbiakna ni leh thla hi March ni 21, 1870 tih a awm laiin, a lemah hi chuan September ni 20, 1871 tih a inziak thung a. Dik zawk chu a awm ngei ang, a ni leh thla hi. A lem hi mingo hovin an pek a ni e.

(Tute huatthu mah sawi ka tum lem lo a. Thil hi thlir dan dang, a sir lehlam aṭanga thlirna a lo awm ve ṭhinzia sawi lannan kan hmang mai a ni e)

Comments

Popular posts from this blog

LALAWITHANGPA CHANCHIN LEH A HLA TE (1885-1965) - Rohmingthanga Ralte

Thereng chi hrang hrang hming - Ka Tungchaw

PATHIAN HLA SIAMTU PATEA - Rohmingthanga Ralte Asst.Prof.Mizo Deptt. GANC