KAWLTUCHAWI HLA SAWI FIAHNA

Image
KAWLTUCHAWI HLA SAWI FIAHNA Kawltu chu tuthlawh tihna a ni a. Kawltuchawi chu tuthlawh kenga hlo thlo thin te tihna a ni ber ang chu.  1. A hla changkhatnaah chuan an thenrual, lawmte nena hlo an thlawh dan a tarlang a.  An lo, an buh hmun chu ramngaw tha tak ang maiin buh chuan a ti hring mawi em em mai a. Chu hmunah chuan lawmte nen hlim takin hlo an thlo thin a. Rihmim thing rah sava vahui ten hlim taka an tlan ang maiin a inchan a. An hlo thlo tang ri te chu thiam takin an rum nghiai e tiin, an hmabak, an thlawh bak chu thlo zel turin tan an khawh zel a. A changin a sir lamah an han tawlha, hlo thlawh dana an chet vel dan te chu tarlang zelin. Nausen nu leh paten an lawm loh chung pawha hlim taka an nui hak hak mai te inchan zelin, hlo thlawh pah chuan a then an lo zai a. Hlim taka lawmte nena hlo an thlawh thin dan chu changkhatnaah hian min hrilh a ni.  2. A hla chang hnihnaah chuan lawmte nena an hlim thin dan. Tu dang an ngaih lohzia min tarlansak leh thung a.  Khua

Pathian Hnam Thlan leh A Thlan Ve Loh! - Rohmingthanga Ralte



PATHIAN HNAM THLAN LEH A THLAN VE LOH!?

Pathian hnam thlan Juda ho râwt turin; A thlan ve loh German ho kha Pathian khan a thlang ve thung ni maw?

Tihduhdahna engkim, mite nunrawnna tuar tur chuan Juda ho kha khawvel hnamah an lo 'fit' ber mai awm mang e? Tin, rawt chimih tumtu German ho lah kha hmelma atan pawh nise, an palian thei hlawm si a, awhawm loh ve tak chu an ni!

Europe-a hnam bil ṭhenkhat khuan, Judate tuar ang kha tuar ve ta se, dam khawchhuak zo tak maw? Pathian hnam thlan ni chuang si lo, German ho lah khu 'hnam ropui' an ni thei reng mai hi, a mak ngawt mai. German sipaia ṭang leh an thlahte khan, an thlahtute nunrawnna an tuar vak lo ni maw?

Indopui pakhatnaah an tlawm a. An chak loh chhuanlam zawnna lamah “Juda hovin, min phatsan a, kan hnunglam aṭangin min la vit zui'' tih auhla chu Juda ho huat nan leh thah chimih tumnan, an au hlaah a tawk veng vawng hle. Sawi dan dangah chuan Juda ho kha an fing si, sum dawn an thiamin hausa an tam si, an ram awmna German sipaiah te khan an ṭang ve duh loa sawi a ni a. Khangte kha Hitlera khan a hrereng a nih hmel? (Juda ho hi an hmel leh nungchang hi a ngeiawm ve bawk; Mizote tan, vai ang deuh hi an niin ka hria. hahaha)

Intiamkamna thu delhkilh thlapin, indopui pakhatnaah tlawmin, 'Treaty of Versailles' an ziahah chuan, ram dangte do mai mai thei tawh lo tur ang dinhmunah dah an niin, hrek chingkimin an hrek vak a. Sipai neih zat tur leh ralthuam neihzat tur pawh tuk sak thlap an ni.
Hitlera a rawn lang a, chu dan chu rawn bawh chhiain. Czechoslovakia ramte phei chu, silaimu pakhat pawh hmang lovin a awp zui a. An duh loh vaih chuan, do ngheng tumin a vaukhan lawk nen. Czech-a an chet dan duh lo a, a lo dolettu ten Reinhard Heydrich (The Butcher of Prague) tia an koh mai, nunrawnna chikim nei, an lo phil veleh dan te pawh a ngaihnawm viau mai.

Poland a run leh chiah a, mi sual sim thei lo ang a nih dan Europe ram hovin an hre thar leh a. Indopui 2na an rawn chawk chhuak leh ta nge nge a. Treaty of Versailles thuthlung tam tak bawhchhiain sipai leh ralthuam lam an nei ṭha hmanin, chak pawh a chak rem rem leh hman hle!

Mahse, duham chu channa tih angin, an tih luatah Vala ten an zir sual deuh a ni. A hun laia ram lian lutuk USSR a do tel ta erawh. A vawtuin ek a cheh ta, Stalina Red Army sipai thuah za tam chu a ngam ta lo a, Normandy lamah ṭangrual sipai te lakah an tlawm rawl nen. Tichuan, indopui 2 naah pawh chuan an tlawm leh ta dur a!

The Great War (WW1) lamah chaurau ek an lo thai tawh a. Indo peih, chak pumhlum thei si lo dinhmun chu a ta a ni ber a. Indopui 2-na an tlawm hnuah, an ram chu a hnehtu, (intiamkamna thu delhkilh awm tawh lovin), Soviet hoten East (Communist) leh US lamten West (Democracy) in phel sak an ni a (hmun li angin an phel mah zawk a). Kum 1989 an indaidanna bangpui ‘Iron curtain’ chu chhu chhiain, an an inzawm leh chauh a. Kum 1945 - 1989, kum 45 chhunga an tuarna hi a nep lo hle. Hnam khat si, politics-a khaw hawi hrang daih tura siam an ni a, communism lam a tlu ta zawk a.

Indona lian thamah tlawm ṭhin mah se, Pathian hnam thlan pawh ni ve chuang miah lovin vawiina, German ropuina chu a la kiam tak tak thei chuang miah lo a. A mak ngawt mai!

Juda-te rawt chimit tura, nunrawnna an ṭan lai khan. French lam aṭang ten, vauna avangin Juda mi eng emaw zat an la chhuak a. French sawrkar an demawm viau dawna a lan laiin, French ram hi Europea Juda te him tamna hmun ber a ni leh thung daih si. Khatih lai khan Britain leh America lamten an ramah Juda ho luh an lo phal tawh lo rawl nen.
Indopui pakhatna leh pahinhna inkarah US leh Uk lamah Juda tam tak an tlan lut niin a lang a. Indopui pahnihna zawha an khawm nen. A khawmtu Soviet leh US te erawh an vanneih phah nia sawi a ni. US ngat phei chuan Atom bomb an neih phah baka, thla leilung mu hrukte an hmuh phah a. Soviet nen cold war-ah pawh khan, Juda te thluak hmanga inep chu an ni ber mai awm mang e?

Pathian hnam thlan nih hi a ropui hle a! Mahse, tam tak a thlan ṭeuh theih hmel loh si loh a. A thlan ve loh German pawh vawiin thlengin a la ropui tho a. Mizote pawh Pathian hnam thlan kan nih thute, tlangaupui an tam ta a. A hnam thlan intih avanga engmah ropuina han sawi tur neih loh erawh a ho ang reng viau mai. A thlan, lo nih ve chiah loh pawn tun ai hian kan ramte hi hmasawnin changkang deuh ta se, a ropui zawk mai ang em? Pathian hresa vek kan ni tho si a.

Hitlera leh Mussolini te kha ram hruaitu ropui chu an tling na meuh mai, dictator pawh lo nise, an hun laiin an ram kha sang tak an thlenpui thei tho a. Ram leh hnam hmangaihna meipui chhemtu pawh an tling awm e.

Mahse, ram hruai dan a dik tawk loh erawh chuan, thih hnuah mi dangten an ruang an diriamin, an sawisa ang tih hi, thil hlauhawm tak a lo la ni tho a nih hi.

Mussolnii ruang kha kawtthlera an kapparha, a mah hawttu hovin chilchhakin, a diriam theih dan danin an diriam a. Khatiang ang tawn kha Hitlera pawh khan hlauin, a thih hnuah a ruang chu an sawisak a hlau hle a nih kha. A ruang hlawm tur awm lovin, tur a ei hnuah a inhal tir a. A hapui aṭangin a nihna chu tlai khawhnuah fe hriatchhuah a nih phah chauh a nih kha.

Thih hnua pawh thlamuang taka chawlh (rest in peace) theih loh hi thil zahthlak leh hlauhawm tak chu a lo la ni chiang mai. Kan ram leh hnam enkawl dan dik tawk loh avangin, kan thlan chu thangthar hoin fiamthu thawh nan an rawn la hmangin, a hman hman hi kan thlan chungah an rawn e ringawt zel ang tihte pawh hi hlauhawm tak a ni.

 


Comments

Popular posts from this blog

KAWLTUCHAWI HLA SAWI FIAHNA

LALṬANPUIA TOCHHAWNG CHANCHIN TLANGPUI - Rohmingthanga Ralte

RÛN MAWI LEH A PHUAHTU VALZOTE CHANCHIN TLANGPUI SAWI ZAUNA - Rohmingthanga Ralte