KAWLTUCHAWI HLA SAWI FIAHNA

Image
KAWLTUCHAWI HLA SAWI FIAHNA Kawltu chu tuthlawh tihna a ni a. Kawltuchawi chu tuthlawh kenga hlo thlo thin te tihna a ni ber ang chu.  1. A hla changkhatnaah chuan an thenrual, lawmte nena hlo an thlawh dan a tarlang a.  An lo, an buh hmun chu ramngaw tha tak ang maiin buh chuan a ti hring mawi em em mai a. Chu hmunah chuan lawmte nen hlim takin hlo an thlo thin a. Rihmim thing rah sava vahui ten hlim taka an tlan ang maiin a inchan a. An hlo thlo tang ri te chu thiam takin an rum nghiai e tiin, an hmabak, an thlawh bak chu thlo zel turin tan an khawh zel a. A changin a sir lamah an han tawlha, hlo thlawh dana an chet vel dan te chu tarlang zelin. Nausen nu leh paten an lawm loh chung pawha hlim taka an nui hak hak mai te inchan zelin, hlo thlawh pah chuan a then an lo zai a. Hlim taka lawmte nena hlo an thlawh thin dan chu changkhatnaah hian min hrilh a ni.  2. A hla chang hnihnaah chuan lawmte nena an hlim thin dan. Tu dang an ngaih lohzia min tarlansak leh thung a.  Khua

Mizo Audio album ropui DI CHAMBAWIHPUI - C. Lalthazuala (Bematuale)

Mizo Audio Album ropui
‘Di Chambawihpuii’

- C.Lalthazuala  
 
Tunlaia audio album VCD te leh hmanlai cassette-te kha chu a kalphung a dang ta a. C.Lalrinmawia te hunlaia cassette-a hla inrem dan milin ‘Di Chambawihpuii’ tih album pawh hi kan chhui chho dawn a ni.

Chaltlang Lal- mizo zinga ziak leh chhiar thiam hmasa Thangphunga tupa, aw pa hliah hliah, mi nazawng aw ang ni lo, mite aw aia aw dangdai bik nei, zai dan kalhmang pawh midang nena khaikhin remchang lo, aw lian tha tak leh lunglenthlak tak nena mi thinlung chhun tlang pawp khawpa zaithiam dangdai bik, C.Lalrinmawia hi “Zorimawi” chanchinah a hming a dai tawh ngai lo vanga, Zofate hian a hming daih hi kan phal tawh bawk lo vang.

C.Lalrinmawia Audio Album tihchhuah tawhte hian Zoram khawvel hi a dengchhuak chiang ṭhin hle a. Tun hnai maia a tihchhuah, “Ngaihzuali” tih erawh hi chuan a hmasa pathum – “Tawnmang Lasi, Di Chambawihpuii, Nunhlui” tihte kha a phak ta lo niin a lang. Engpawh nise, Mizoram khawvela Album ropui chungchuang “Di Chambawihpuii” tih hi i han thlur zui teh ang.

He album hlawhtling tak leh Zorimawi Industry-a tun thleng pawha a tlar hma lam hauh phak reng hi Album lama tihchhuah a nih hma khan All India Radio, Aizawl Station-ah hla thlan hlawh ber pawl a lo ni ve tawh hrim hrim a. All India Radio kaltlangin a lar chhuak phawt tihna a nih chu. Radio-a an record kum hi 1981 kha a ni a, an record kum aṭanga Zoram khawvel hriat a hlawh nghal avangin kum 35,(tunlai hun nena chhut phei chuan kum 35 aiin a lar mar chho rei tawh) chhung zet a lar ta reng a ni ber mai.

All India Radio kaltlanga Zoram dung leh vang deng chhuak hla lar sa chu Album hming putu niin kum 1986 khan chutih laia Recording Studio changtlung ber Otto Recording Studio aṭanga audio album anga tihchhuah a ni a. A chhuat phat aṭangin  mite ngaihhlut a hlawh nghal hle a. Ṭawng khawlo nilo sela, ‘Di Chambawihpuii’ tih album anga lar rei leh tlo hi Mizo album dang hi sawi tur a awm kher lovang. Album ṭhenkhat hi chu an lar laiin lar ve viau ṭhin mahse an daih rei vak ngailo, an chul thawm a na duh hle a ni. Chutiang zawnga chhut phei chuan he Album hi Album ropui a nihzia a lang chiang takzet a ni.

A album ah hian hla 12 a awm a, chung hlate chu Side ‘A’ lamah (1)Tlaitla engmawi (2) Di Chambawihpuii (3) Thinlaiah a thar leh thin (4) Nghilhloh Thahmingliani (5) Zantiang lunglen (6) Aw min hnem la, aw min awm rawh tih te an ni a.

Side ‘B’ lamah – (1) Tawnsam thlah mawi (2) Dawn ve la (3) Tawnmang lunglen (4) Vanglai nun (5) Ṭhalbawm romei (6) Ngaihzual nang nen tihte an ni a.

Heng hlate hian a mal ṭheuh pawhin mite hriat an hlawh tlang hle a. Album pakhata mite hriat hlawh vek thei hla thun khawm hi thil awlai a ni hauh lo. A dik tak chuan Mizo Album danga hlate hi chu pahnih khat bak mite hriat hlawh a awm ngailo tlangpui a ni lawm ni?

Chuvang tak chuan he album hi kawng hrang hrangin Album dang aiin a chung nung hle a, Album lar rei leh chuai theilo a nih mai bakah mitten an ngaihhlut tawp theih loh avangin a ropui bik chungchuang a ni tih hi engti kawng zawng pawhin zep tur a awm lo a ni.

C.Lalrinmawia hian a aw nena inmil tur hla a thlang thiam ngawt mai. He album-a hlate hi a sak tur bik liau liaua phuah niawm tak a ni vek mai. Amah hi zaithiam leh hlaphuah thiam a ni a, he album a hla lar ber pahnih, “Tlaitla engmawi” tih leh, ṭhahmingliani” tih te hi ama phuah a ni nghe nghe a. “Tlaitla engmawi” tih phei chu Mizo Idol Contest-ah khan an rawn thlawh lar hle a nih kha.

He hla hi kum 1973 daiha a lo phuah tawh a ni a. Tlaini tlak dawn ruaia a damkawr khawlai leng chuan an chenna inpiah Chaltlang Field sir vel chu a va fang kual vel a, field zawla naupang hlim taka lo tualchai vel te leh a chhehvela sava chiar nak nak te a han hriat a, a han hmuh chuan he hla ropui zet mai hi a lo phuah chhuak ta a ni.

Tin, Ṭhahmingliani tih hi a nupui duhtak, tun thlenga tu dang ngai lova run hmun a lawi pui a phuahna a ni a, kum 1985-a a phuah a ni nghe nghe. Ṭhahmingliani tih hlaa a duhthusam te hi tun thlengin a lo thleng dik ta a ni ang e;

Aw, damten run lum dunin;
Tu dang ngailo reng reng hian e;
Aw hlimten leng dun a;
Chung khuanu malsawmna zarah,
Chunnu leh zuapa chang dunin;
Khuanun min veng zel se.

tia C.Lalrinmawia duhthusamte hi a thleng dik hle a. Chaltlang Venga field sirah hian Ṭhahmingliani nen run hmunah fanau maltluan an chawi mek e. Ṭhahmingliani hi a nupui duhtak Lalchhuanawmi a ni.Tunah erawh C Lalrinmawia hian a thai Ṭhahmingliani hi rihsang mualpui a liam san ta.

He album hming putu hla hmingthang, thianzaho luhka tlanga zai han vawr thinte leh pass lawm ni khua te, piancham lawm ni khua te leh musical concert-na reng renga mite sak hlawh lawr lak ‘Di Chambawihpuii’ tih phuahtu hi C.Lalrinmawia pa u fapa C.Lalramliana(Parama) a ni.

Aizawl Dawrpui Veng nula hmeltha, hmelthat avanga Aizawl khawpui pumpui pawh deng chhuak thei Lalchamliani(Cham Cham-i) a phuahna a ni nghe nghe. He hla mawi tak mai phuahtu leh a phuah chhan nula hian fam dairial an chang ve ve tawh nghe nghe a ni.

He hla mawi dangdai tak mai rimawia lo thuamtute hi Fakhlena(guiter), Thuama (keyboard, guitar), Nghilhlova (drums), Fakhlena (bass) te an ni a. A bik takin hetih laia Otto Recording Studio-a lead guitarist mawhphurhna latu te hi Hla hrang hrangah an hrang ṭhin a,  Hla ṭhenkhatah chuan Ṭhuama pawn guitar solo han siamna a neive tho a ni. Dichambawihpuii tih album/cassatte an buaipui lai hi chuan Hmuaka hi lead guitarist nghet tak anga awm a ni a, Chutih rual erawh chuan Fakhlena  te ngei pawh hian hla ṭhenkhata lead solo han siamna an neive thova.an nitin hna a nih avangin chu tianga an perhna zawng zawng chu an lo chhinchhiah vek biklo a ni.

He hla a introductory music a duan chhuah dan hi sawi hmaih phal chi a ni lovang.Heng hunlaia OTTO recording studio a musician ho an fakawm hle.OTTO lead guitarist Hmuaka chuan he guitar solo hi chu kan unauva kan ngaihtuah chhuah liau liau a ni e a ti.

Guiter solo mawlte, thuk si, a hla nena inhmeh leh inchawih bawk si, Zo deuh raih mai leh changkanglo ni miah si lo, a hla mawina tibelhchhahtu a ngaihtuah chhuak thei hian Hmuaka creativity sanzia a pholang chiang hle mai.He hla Dichambawihpuii tih hla a  Guitar solo siam nana an ṭingṭang perh hi FENDER STRATOSCASTER America aṭanga Burma kaltlanga mizorama an lakluh a ni.

Tin, Nghilhlova'n, tute emaw tih dan anga a thunawn dawn apianga tlir nghek tur emaw ti ve chuang lova, mawl fel thlapa chhepchher, a mawi tawk chauhva a ti ri chhek chhek tluan parh mai te hian he hla mawina hi a belhchhah ngawt mai.

Fakhlena'n bass guitar a han kheuh/ khawih mawlh hi ani mawi dangdai chu. Fakhlena hian bass guitar a perh reng rengin a hlathluk a zirin a changin plektrum ‘strum’ a hmang a, a changin a kutzungṭangin a kheuh thunga, Strum nena perh hian bass guitar ri hi a ri thum chang deuh kalh kalh bik niin ahriat a ni.

Fakhlena guitar perh ri chang khek khawk hian C.Lalrinmawia aw pa tak mai hi a ti-pa lehzual niin sawi ila a fuh ber awm e. Thuama’n a timawi leh zual tura keyboard part a rawn siam ve zauh pawh hian lunglen ati belhchhah ngawt mai. He hla remna music hian fak a phu hliah hliah a ni.

‘Di Chambawihpuii’ album Side A-a hla 3-na ‘Thinlaiah athar leh thin’ tih hla lungchhiatthlak tak, fam ngaih hla hi bawk hi C.Durthanga’n kum 1971-a a phuah a ni a. Khawrihnim nula a hmangaih em em, Silchar jail-a a tan hlana lo boral hriatrengna atana a phuah a ni a, thinlung puak keh tak meuhva a phuah tih a hla thu leh a thluk atang ringawt pawh hian a chiang hle a ni.

He hla timawitu ber pakhat chu Thuama keyboard play hi a ni awm e. He hla bul tan nana Thuama’n keyboard muang kal deuh raiha a han rawlh hmasa phawt te hian a ngaithlatu thinlung a hneh nghal em em lo thei lo.

He hla phuahtu C.Durthanga hian jail atanga ka chhuah ve leh nupuia neih zai ka rel ang tia a lo suangtuah thin chu awmlai nunrawngin a thliahsak ta si. C.Durthanga hi hetih lai hian MNF a zawm avanga man a ni a. Silchar jail-a atan laiin he thu lungchhiatthlak tak hian a zu deng dawt mai a. Thinlung chhungril na ngawih ngawih chungin kum 1971 khan he hla hi a phuah chhuak ta ani.

Side A, No-5 ‘Zantiang Lunglen’ tih hla ve thung hi chu C.Lalrinmawia farnu Social Welfare Deptt.-a thawk chuan athawhna hmun Serchhip khua atangin athian pakhat hla thuziak a rawn hawn a, C.Lalrinmawia’n a thluk a lo siam sak a, he album hmingthang takah hian telhve alo ni ta a ni.

No 6-na ‘Aw min hnem la, aw min awm rawh (ouh ouh ah)’ tih hla hi Sangkhuma phuah a ni bawk. He hla ‘ouh ouh ah, ka suihlunglenin’ tih hla hi hlathu (lyric) ropui tak chu a ni hauh lova, ‘ouh ouh ah’ tiin kan hre lar zawk awm e. 70’s chho vela hetiang hla, Rock & Blues rawngkai an lo phuah thei mai hi a mak viau mai.

He hla phuahtu Sangkhuma hi music lamah a lo advanced hle a ni. He hlaa Fakhlena bassist anga hriathlawhin guitar solo mawitaka a han khawih hual vel hi chu Eric Clapton pawhin a fak vet ho mai thei a ni, rawn ngaithla ve ngat se?

Heng hunlai hian Otto Recording studio neitu Pu Valtea hian  a hma zawnga recoring studio a an lo hman ṭhin 4track chu 9 track a neih thar tak avangin Fakhlena hian  Hla tam takah lead guitar leh bass guitar hi channel hranah  a hranpain a perhlut thei ve ve ta bawk a ni. Fakhlena(L) kha chuan talent a lova nei ṭha tak em.

He album side B-lama No 1-na ‘Tawnsam thlah mawi’ tih hi he album a hla 12 zet zingah hian a fuh lo ber a ni hial ang. A remna music hrim hrim hi a ropui mah mah deuh a. A bul tan phat atang khan a rimawi kha a heavy rock mah mah a, chu tak chuan he hla tha tak hi a mawi tur angina a timawi zo ta lo a ni ber awm e. A hla thu leh a thluk erawh hi chu a chhe hauh lo thung.

Tin, No.2-na ‘Dawn ve la’ tih hla hi Sangkhuma phuah bawk a ni a. Hlathu ril teh ngun chu a ni hauh lova, a hla thluk, leh guitar chord kal vel dan mawl tak, mahse, mawi tak ni bawk si te leh a satu aw nena inhmeh em em maite hi a mak a ni tawp mai. He hla thunawn-‘Min dawn ve la, a riangte hi; Aw thinlaiah. Min dawn ve la a riangte hi; Kei ka lunglawm nan’ tih lai tang ru tak, han suk bawk bawk nan pawha remchang tak, hot viau ve tilo chuan lunglenthlak em em mai a ni si te hian lung a ti leng em em si a, lungleng taka suk bawk bawk a awl viau a nia.

He album side B-lama 3-na ‘Tawnmang lunglen’ tih hla hi Zofate zinga hla hriat hlawh pawl tak chu a ni ve hrim hrim mai. Tun hnaiah Joseph Zaihmingthanga leh C.Sanga te pawhin an rawn sa thar ve leh bawk nen.

He hla mawi tak mai phuahtu chu Lalhmachhuana a ni a, a hla thu hman ‘poetical words’ te hi a tha chungchuangin an mawi em em a, eng ti zawng pawhin zir chiang ila a hla ngawih ngawih mai a ni. A hla thluk in pek chhoh dan leh a thunawn laia a thluk invawrh sang chho vah maite hian rilru a hnehin beng a titlai tak zet a ni. He hla remna music hi chu duhthusam a ni ringawt bawk.

Side B No.4-na ‘Vanglai Nun’ tih hla vet hung hi chu a thu Lalhlimpuii siam a ni a, a thluk C.Lalrinmawia a ni thung. He hla hi hla lenglawng a ni a, a lenrual hlui then tak te nena hun remchang awm se/inher chhuak leh se hlim em ema inkawmho leh a duh ngawih ngawih thu, a phuahtu hian a puanchhuahna a ni ber a.

He hla ni a thluk a mawiin Mizo rilru khawih chi hla thluk lunglenthlak leh mi fan raih mai a ni a. Hringnun kalsiam a hrilhfiah chian em avangin mihring pangngai tan duh loh chi a ni lo. Tin, he hla chord hi a mawi dangdai ve hrim hrim bawk. A thluk siamtu, a sa lartu ni bawk C.Lalrinmawia talent thatzia he hla thluk atang hian kan hre chiang leh zual a ni lawm ni?

‘Vanglai nun’ dawt chiah No.5-na ‘Thalbawm romei’ tih hla hi Pu K.Nunthara, Thingsulthliah khua ami in Aizawl-a Mizo High School (Chanmari) a pawl 12 a zir laia a phuah a ni a, exam tura a inbuatsaih mek laiin a lehkha chhiar ning chu hahchawlh pahin a han hawi thengthaw vel a, tlaini tla tur chuan Aizawl khawpui leh a chhehvel tlangdung te chu mawi tak maiin a en sur mai a, tichuan he hla hi reilote chhungin a phuah chhuak ta a ni. Mizoram buai lai te khan hla lar be rte zinga mi a ni a, MNF (ramhnuai sipai) te khan kailekin an sa nasa thei hle a ni. Pu K.Nunthara hi Thingsulthliah Middle School-II ah pension thakin Headmaster hna a thawk nghe nghe. He hla hi a thluk a mawl tluangtlam in a sak a nuam a, Mizo rilru lunglenna thuk tak phawk bawksi, a nawlpui tana sak nuam bawk si a ni a, a thu a rilin a thluk pawh a mawl mawi tha tek tawk khawp mai.

Tin, Side B lam hla hnuhnung ber ‘Ngaihzual nangnen’ tih hla ve thung hi chu Leitlangpui lam pum chhuak famchang tawh Ellis Saidenga phuah a ni a, a thluk erawh ama siam nilovin Sap hla ‘China Gold’ tih atanga a lak chhawn a ni ve thung. A thluk awmsa mil thlap a hlathu mawi tak tak a rem fel thlarh mai hi a mak hle. He hla ‘Ngaihzual nangnen’ tih hi tunhnaiah pawh (Mizo Icon Top 5) in a rawn thlawh thar ve leh a. Tin he hla hi artist lar tak tak panga laiin an sa bawk a ni. Artist engemaw zatin an sa ve tho naa, Mizoram dung leh vanga mi tam berin kan hriat nachhan leh kan rilru a kan tuh ber chu C.Lalrinmawia sak hi a ni deuh ber awm e. Heng hun laia ‘live recording’ alo ni kher kher hi he hla rem nan bik hi chuan duhthusam a ni a, ‘live recording’ a an music arrangement kha he hla thluk ‘Country rock’ kalphung nen hian a inhmeh ve hrim hrim a ni ber mai.

He hla, C.Lalrinmawia’n mawi taka a sak phena Fakhlena guiter play leh Thuama keyboard lo khap malh malh te khan music lama Mizote kan hniam tawh bik loh zia an tarlang chiang hle bawk awm e. ‘Ngaihzual nangnen’ tih hla hi country rock huangchhunga dah sa hrim hrim,  a sap hla ah pawh a ni a, tin he hla rem nana an rimawi tum dan pawh country rock huangchhung a ni ve hrim hrim bawk.

Aw le, tunlaiin audion album siam kan intihhmuh ta hle maia, Mass media lam alo thang chho nasa ve bawk nen, milar nih te pawh a awl chho ta hle niin a lang. Ram changkang zawk tihdan la in TV reality show lah Zoram economics leh mipui phu loh in kan ngah chho ta bawk a, chung atang chuan tute emaw chu awlsam tein Zoram pum huapin an rawnin pho chhuak ve ngei tak naa, amherawhchu kan hriat vek angin a tlo deuh leh daih rei deuh te chu tlemte chauh an ni thin.

Chungte, khangte, hengte avang tak hian C.Lalrinmawia album tha chungchuang, kum 30(tunah phei chuan kum 40 a tling ṭep tawh) chuang zet mitten an ngaihthlak nin theih loh tun thlenga la lar reng, album lar rei leh daih rei belhchian dawl bawksi ‘Di Chambawihpuii’ tih album kher kher hi chu ‘MIZO AUDIO ALBUM ROPUI BER’ tiin lo sawi fo tamai ila, tu pawi mah kan sawi ka ring hauh lo mai.

Comments

  1. If you have any problems with writing, feel free to ask our writers for help! DigitalEssay.net is ready to help with any kind of academic writing!

    ReplyDelete

Post a Comment

Popular posts from this blog

KAWLTUCHAWI HLA SAWI FIAHNA

LALṬANPUIA TOCHHAWNG CHANCHIN TLANGPUI - Rohmingthanga Ralte

RÛN MAWI LEH A PHUAHTU VALZOTE CHANCHIN TLANGPUI SAWI ZAUNA - Rohmingthanga Ralte