Rev. Zairema: Thuhriltu Fiamthu Thiam - C.Lalnunchanga

Rev. Zairema: Thuhriltu Fiamthu Thiam

-C.Lalnunchanga

Mizoram buai lai khân Rev. Zairema, Rev. H.S. Luaia leh Rev. Lal Ngurauvate chuan ‘Peace Committee’ an din a. Ramhnuai lam nên an inbiak \hin avângin Rev. Zairema chu Aizawl police-in an man a. Asam C.M. Chaliha phalna an hmuh loh chuan bail-a chhuah mai kha an ngam lo va. Shillong-a awm A. Thanglura chu Chaliha be turin a bangla-ah a va lêng a, Chaliha lah chuan, “He is worse than a criminal,” a lo tihsan duh lek a. A. Thanglura tihngaihna tak hre lo chuan Rev. Zairemate pathum chu, “Sazu mitdel pathum,” a ti ta vel mai mai a. Synod hruaitute kha Rev. Zairema bail tumin an kal ve bawk a, mahse Aizawl Police Thana awmna lai ber pawh chu an lo hre bik lo va.

Buai lai zet kha chuan sipai man mai mai kha a tam a. Mission Veng lam mi, mi pahnih pawh Dawrpuiah an inkhâwm a. An haw tlai deuh va, khua a thim dâwn tawh a, kalkawngah an hmelhriat pakhat, sipai an tâwk a. Sipai chuan, “Khua a thim dâwn tawh a, Mission veng in thlen chuan curfew a ni mai tawh ang a, an man che u chuan kut palh in tuar hlauh dah ang e, kan bulah lo riak ve mai rawh u,” a ti a, an camp chhûngah a riahtir a. Sipai camp-ah chuan Mizo an man mi tang dang pawh an awm a. A tûk khua a lo vâr a, an hmelhriat sipai lo lan hmain sipaiho chuan an mi tângte chu phai lung ina thawn turin motor-ah an chuantir a. Anni pahnih pawh chu an nam nawk nawk a, motor-ah chuan an chuantir ve ta a. Anni’n thil awmzia sawi an tum pawhin sipaiho chuan an ngaithla duh si lo, an hmelhriat sipai lah kha a lo lang leh mai bawk si lo. Tichuan, an \hian dûnin mi tang chuanna motor-ah chuan an phur a, vai ram lung inah thla 6 zet an zu tang a.

Rev. Zairema chu Aizawl jail-ah ni 11 a tâng a, kuhva a \hial a, mei a zu a, ngawi rengin lehkhaden a rem mial mial a, hrehawm tihmel reng reng a pu lo va. Police officer-te chuan, “Ramhnuaimite nen in inbia em?” tiin an han zâwt \hin a. Tawi têin, “Bia e,” a ti ringawt a. Police chuan, “Eng nge in sawi?” an ti a. Ani chuan, “Sawi loh tur an ti,” a ti leh mai \hin a ni âwm a.

MNF-in IGP leh SP an kah hlum \um khân, “Engati nge an kah hlum ni ang aw?” tiin Rev. Zairema chu an zâwt a. Ani chuan, “An hua a ni ang,” a ti ringawt a.

Sap rama a kal \uma Pi Meni a hmuh dân heti hian a sawi, “Pu Menate nupa Mizorama an lo chhuah tirhin Pi Meni kha Mizovin hmel\ha an ti teh chiam lo va, ‘Vaki pachal a ang riu riau e,’ an ti a. Pu Mena’n a nei duh chu mak kan ti hle a, tunlai driver hian han hmu sela, ‘Lalsangzuali’ ti lovin, ‘Pi Meni’ an ti âwm e, ” a ti a. Tin, “Sapho âtna ber chu an\am tuihâng hâwp nachâng an hre lo hi a ni,” a ti bawk.

Silchar Mission Compound-a a awm laiin Vai leiba rul \ha duh lo a awm a, Rev. Zairema chu a \hing turin an ruai a. Vai inah chuan a va kal a, “In pawisa ba hi in ba rei tawh a, min pe rawh u,” a ti a, chanchinbu a phawrh a, pindan kilah chuan a \hu ta a. Chu mite chhungin an harsat thu an lo sawi pawhin a ngaithla duh miah lo va, a chanchinbu chhiar lai chu ngawi rengin a chhiar char char a.  “Pawisa kan pêk hma loh chuan haw a tum lo a nih hi,” an ti a, an \henawmte pawisa pûk tur an zawng a, an pe ta nge nge a. Leiba \hinga a \hat thu an sawi duh hle.

Vawi khat chu Inner Line Reserve chhûng, Cachar chin Tuirial kam khaw pakhatah a kal a, silai a keng a. A thlen inpa chuan Rev. Zairema silai chuan khua a\anga metre 300 vêlah sai a kâp a. Pahovin a sa an chan a, nuhovin an phur a, an insem dar dar a. Pa pakhat an lo sâwm hmaih palh a, chu pa thinur chuan Forest Officer hnenah Rev. Zairema chu a hêk a. Officer chuan chu pa thusawi chu file-ah a ziak malh malh a, a ziah zawh chuan, “Court-ah thuhretua i kal fo a \ul dawn a. An sai kah i tih chu a tlukna hawi zâwng te, a kahna laite i sawi a ngai ang,” a ti a. Chu pa chuan a han ngaihtuah a, a tlêm berah tha 20 tal a sêng dâwnin a inhria a, a zuam leh ta lo va, a report chu hnuh kir leh a dil a. Mahse, Forest Officer chuan sai chu a ning ve deuh tawh a, chu pa hnênah chuan, “Ka file tawh a, sût leh nân Rs 150/- i chawi a ngai ang,” a ti a. Chutia Rs 150 zet a pusum tel ta mai chu a lâwm tâwk hle a ni ang, thu leh hla dang a awm zui ta lo a ni.

Vawi khat chu Shillong-ah meeting pawimawhah a zin a, Chawlhni zân a lo thleng a, inkhâwm dâwnah chuan an thlen innu chuan fiamthu ka thawh a ti a, “Ka pu, inkhâwm lovin lehkha i deng zâwk mai ang u,” a ti a. Ani chuan, “Inkhâwm lohte chu maw le,” a lo ti a. In neitunu chuan, “Ho mai mai, in deng ang u,” a ti leh a. Rev. Zairema chuan, “Nia maw le,” a ti ve ta mai a, Chawlhni zân inkhâwm lo chuan lehkha chu an deng ta a ni.

Rev. Zairema kha kuhva leh meizial heh deuh mai a ni a. Vawi khat chu Mid-Mission hovin Silchar-ah rawngbawlna an nei a. Chutih lai chuan Rev. Zairema hnênah Vai pahnih Kristian nih duh an kal a. Rev. Zairema chuan Mi-Mission ho hnênah chuan a tir phei a, mahse Vai pahnih chu Rev. Zairema hnênah beidawngin an kir leh a, “Ka pu, mei in zuk a, kuhva in ei chuan Kristian in ni thei lo vang, min ti a. Chuti thutin kan sim thei bawk si lo,” an ti a. Rev. Zairema chu a sa zak mai a, Mid-Mission hotute chu a banglaah a ko phei a, “Mei zuk te, kuhva eite hi hriselna atân a \ha lo va, ‘In tih loh a \ha ang, chawahte in ring thei bawk si lo, pawisa sen ralna a ni,’ in tih chuan ka ngaithiam. Amaherawhchu, zuk leh hmuam chin vâng leh sim loh avanga chhandamna khawih pawi thei leh Kristianna dalna hmangtua in zirtir hi eng Bible nge in hman? Khawiah nge chung thu chu an ziah?” a ti phiar phiar mai a ni âwm a.

Silchar Mizo Kohhranin ‘Kum Sang Rorel’ sawi turin an ti a. Rev. Zairema chuan, “Kum sang rorel chu a rei lo em a, ‘Chatuan’ ka’n sawi ang e,” a ti ta daih a. (Presbyterian Thurinah hian kum sang rorel a awm lo a ni.)

Vawi khat chu Saihapui Kohhranah mihlim an tal nasa viau a ni âwm a. An Upa Thangtea chu Silchar-ah kalin an mangan thu Rev. Zairema hnenah a sawi a, “Mi nu leh mi pate an inngaizawng a, an inzut an inzut hlawm a. Heti ang a nih chuan Kohhran tân a \ha lo vang,” a ti a. Rev. Zairema chu a ngawi vung vung a, “Chu! In khuaah chuan lo kal ila, nuthlawi hmel\ha deuhte inzuttir tur kan hmu ve mai ang a!” a ti ta daih a. Upa Thangtea chu a titau chhuak ta bar bar a.

Silchar Mission Compound-a a awm lai bawk hian vawi khat chu A. Thanglura’n a thlen chilh a. Ani kha zu duh deuh a ni a. Rev. Zairema hnênah chuan chaw ei dawnin, “Ka pu, ka hritlang a, damdawi tlem ka’n ti lawk ang e aw,” tiin zu in a dil a. Rev. Zairema pawhin a remti ve mai a. A. Thanglura chuan kar tluanin tlai tin mai a hritlang damdawi chu chaw ei dawn apiangin a khiat ta ziah a. A tawpah Rev. Zairema chuan, “Lura, i hritlang damdawi hi i ngeih lo a ni ang, tlai tin i in pawhin i dam thei lo mai, keima’n damdawi ka ngaihtuah ang che,” a ti ta a ni âwm a.

Synod Office, Aizawla a awm laiin vawi khat chu thingtlang Pastor pakhatin Krismas dawnin chawlh a dil a, “Krismas vêla mahni khuaa chhungkuaa han awm a, inhmuh khâwm \hain ka hria a, chawlh ka duh a ni,” a ti a. Rev. Zairema chuan, “Krismas lai hi mahni bial chhuahsan hun loh lai ber a ni,” a ti a. Chu Pastor chuan a sawi kual a sawi kual a. A tâwpah chuan a ning ta ngang a, “Sawi sawi mah la, ka sawi hmasak ber ang kha a ni mai,” a ti a.

Vawi khat chu MDC inthlanah RO turin thingtlang khaw pakhatah a kal a. Pathian thu hre ril inti ve tak mi pakhat hian lo hnial a tum a, “Ka pu, kan Bible hi a lo va ho ve maw le! Sam thute hi Hebrai-ho nau awih hla mai mai a lo ni alawm maw le,” a ti a. Rev. Zairema chuan, “Hebrai-ho nau awih hla mai mai a ni tih i lo hrethiam chu a ropui hle mai. Hebrai-ho nau awih hla mai mai hian Pathianin thu tak a hrilh che hi han hre chhuak thei phei la chu, Pathian thu thiam tak i ni mai tur,” tiin a lo chhâng fel et a. Chu mi chuan han hnial zui ngaihna a hre lo teh a ni awm a.

Vawi khat chu Chawngtlaiah a kal a. Chawngtlai khaw Biak in chu an khaw kan avângin di in, thingtuai vela sak mai mai a ni a. Upate chuan, “Biak in i lo enpui ila, \anpuina i dil ang u,” an ti a. Biak inah chuan an kal a, “Hei, khaw hâl bâwktêa awm mai mai kan ni a, Biak in pawh kan sa thei lo, Synod lam a\angin min \anpui thei lâwm ni?” an ti a. Rev. Zairema chu a ngawi reng a, nakinah chuan, “Khaw pakhatah hian Kohhranin dâr an nei lo va, sipai chhu\iin dâr a leisak a, Kohhranho chuan sialin an lâwm a,” a ti ringawt a.

Vawi khat chu a zinnaah a thlen inte’n sangha an hmehpui dâwn a. Chaw ei chu an han siam a. Rev. Zairema chu chaw ei dâwn \awng\ai dân pângngai ang hian amahin a ri lovin a \awng\ai a, a \awng\ai rei vak lo a ni ang, a \awng\ai zawh chuan sangha lu chu suah tumin fianin a zuk hawlh a. Chutih lai tak chuan a thlen inpa chuan, “Ka’n \awng\ai ang e,” a ti leh ta lawi si a. Ani Rev. Zairema lahin fianin sangha lu chu a lo chhun ngar tawh a, a thlen inpa \awng\ai chhung zawng chuan a hawlh ngat ngat a, a ‘Amen’ rualin a suak ta chauh a ni âwm a.

Rev. Zairema hi mi \awng mawh elkhen a ni a. A nupui Thangdailoite chu hmeichhe unau rual tak an ni a. Rev. Zairema’n a rim dâwn chuan a \hianpa Lalchungnunga, DIS a sâwm a. Rev. Zairema chuan a chanchinbu ken chu ngawi rengin a chhiar ngar ngar a, Lalchungnunga’n nulaho chu a titipui a. Haw hun âwm vela a hriatah Lalchungnunga chuan, “Haw tawh ila,” a ti a. Rev. Zairema chuan a chanchinbu chhiar lai chu a dah a, ngawi rengin an inzui haw leh mai \hin a. An nula rim unaute chuan a tu ber nge an rawn rim tih pawh an inhre ngai lo va. Nakinah chuan Rev. Zairema chuan, “Thangi, min duh em?” a ti hul tawp a. Ani chuan, “Duh e,” a lo ti ve mai a. Tichuan palai an tir a, an innei ta a ni.

Vawi khat chu Rev. Zairema Hnahlan kal tur Champhai Pastor Quarters-ah a thleng a. Zanriah an ei dâwn \ep tihin mi \awng mawh ve bawk Khuangleng Pastor Challianngura a lo thleng ve a. Rev. Zairema nen an han inhmu chu ngawi rengin an inen a, a tu mah mah an inbe lo va. Chaw ei khamah Rev. Challianngura chu a leng chhuak a, mi mut hnuah a lo haw leh a, a tûk zingah Aizawl panin a chhuak leh nghâl a. Rev. Zairemate pawh Hnahlan panin an chhuak ve nghâl a, Hnahlan thlen dawn \epin, “Khuangleng Pastor chu khawiah nge a kal dâwn le?” a ti ta chauh a ni âwm a.

Aizawla a awm tawh hnuin vawi khat chu a driver nen Silchar-ah an zin a. Phai pheia an tlan laiin Rev. Zairema chuan, “Ruah a sur ang em le?” a ti a. A driver chuan, “Ka hre bik lo,” a ti a. Silchar Mission Compound an thlen hnuin, “Kan thleng hma hle mai,” a ti leh ringawt a. Driver chuan, “Hma khawp mai,” a ti leh mai a. Chu zawng chu Aizawl leh Silchar inkara an inbiak a ni.

Gauhati Cotton College-a lehkha a zir laiin a lehkha zirpui Kaphranga’n an khua Ralvawnga chawlh hmanpuiah a sâwm a, Ralvawngah chuan an haw ta a. In an thlen chuan Kaphranga nu leh pa chu an lo lâwm hle a, a tûkah chuan arpui tui lai an talh a. Tuk\huan chu an han ei dâwn a, Kaphrangate kawmthlangpa chuan Rev. Zairema chu hnial rual lohvin an ina chaw ei turin a sawm lui ta tlat a. Khatih lai kha chuan thingtlangah chuan sa aiin dailuah kha an la ngaisang zâwk a. Rev. Zairema chu chaw ei tur chuan hreh deuhvin a chhuak ta a. Chaw chu an han ei a, dâl an lo hmehpui a. Chu ta \ang chuan dâl a hmeh apiangin Ralvawng khua a hre chhuak \hin a ni âwm a.

ZO TUNGCHAW