Posts

KAWLTUCHAWI HLA SAWI FIAHNA

Image
KAWLTUCHAWI HLA SAWI FIAHNA Kawltu chu tuthlawh tihna a ni a. Kawltuchawi chu tuthlawh kenga hlo thlo thin te tihna a ni ber ang chu.  1. A hla changkhatnaah chuan an thenrual, lawmte nena hlo an thlawh dan a tarlang a.  An lo, an buh hmun chu ramngaw tha tak ang maiin buh chuan a ti hring mawi em em mai a. Chu hmunah chuan lawmte nen hlim takin hlo an thlo thin a. Rihmim thing rah sava vahui ten hlim taka an tlan ang maiin a inchan a. An hlo thlo tang ri te chu thiam takin an rum nghiai e tiin, an hmabak, an thlawh bak chu thlo zel turin tan an khawh zel a. A changin a sir lamah an han tawlha, hlo thlawh dana an chet vel dan te chu tarlang zelin. Nausen nu leh paten an lawm loh chung pawha hlim taka an nui hak hak mai te inchan zelin, hlo thlawh pah chuan a then an lo zai a. Hlim taka lawmte nena hlo an thlawh thin dan chu changkhatnaah hian min hrilh a ni.  2. A hla chang hnihnaah chuan lawmte nena an hlim thin dan. Tu dang an ngaih lohzia min tarlansak leh thung a.  Khua

Minister (hlui) Pu Rualchhina chanchin Ngaihnawm - Lalmuanpuia Punte

Image
MINISTER (HLUI) PU RUALCHHINA CHANCHIN NGAIHNAWM (Chawngkhum dan tlang huat loh) -Lalmuanpuia Punte   PU RUALCHHINA HI PA TURU TAK MAI A NIA… Khatia underground atanga an rawn haw, Interim Govt.-a a’n Minister thut mai kha, Minister Car te a dawng ve a. A Car-a India flag intar a’n hmu kha…. “E he!…. tunge ka motor-ah congress flag tar?...” a’n ti phawt a.  Kum 1987 election-ah MNF an chak a, ani pawh a Minister leh a, a bial fanna khaw 1-ah (Sairang a ni awm e). Anganwadi Centre an lo dil a, ani chuan, “Eng aa... ni, eng uadi uada aa.., vai tawng elaw?....” te a ti vel.  Kum 1 leh a chanve an sorkar chauh tihah MLA ṭhenkhatin an phatsan avangin, MNF sorkar a tla ta phut mai si… Minister Bangla aṭanga insawn chhuah a ngai a, in leh lo a la nei si lo. Zarkawt leh Chanmari inrina lai vel, (tuna Zote bakery opposite) ah sawn Zoeng Weekly Press luah lai, a nupui chhungte in chu insawn chhuahna atan an duh a, kar 1 chhunga lo tiruak turin an hriattir a.  Zoeng Weekly Editor Pu R

STILWELL ROAD - Lalmuanpuia Punte

Image
STILWELL ROAD -   Lalmuanpuia Punte        Stilwell Road kan tak nain a tirah chuan Ledo Road ti a vuah a ni phawt a, chuvangin Ledo road tiin kan sawi ber zawk ang. He kawng hi Digboi, Assam (Asia rama Oilfield upa ber leh khawvela oilfield upa ber dawttu), bula khaw pakhat Ledo atanga China ram bung khat Yunnan Province khawpui Kunming thleng chhun tu kawng a ni. He kawng hi Khawvel Indopui II-na laia laih a ni a, an laih chhan chu Indopui II-na hunlaia tangrual sorkar (Allies) te’n China-a supply an pekna kawng ber Burma chu Japan in kum 1942 ah a awp tak avangin kawng dang zawn a ngai ta a ni.   Kum zabi 19-na tawplam daih tawhah khan British relkawng laitute chuan Assam leh Burma inrina, tuna Tirap – Changlang District, Arunachal Pradesh ni ta a awm, Patkai Range (tlangdunga) a Pangsau Pass velah hian survey neiin helaiah hian relkawng chu Burma hmar lama lutin Hukawng Valley thlengin relkawng a sial theihin an hria a, rawtna an siam bawk a. He rawtna hi hnawl a ni a,

Rawnzawk (Silai zen bawm) - Liantluanga Hmar

Image
  RÀWNZAWK   - Liantluanga Hmar He hming hi eng ṭawng aṭanga lak nge kan hre lova, Mizo zingah hria a lawi pawh kan tam tawh awm lo ve. A lam dan ka hriat ve danah chuan Pa-ràwn tih a 'ràwn' anga lamin kan ranvulh vawk kan lam angin 'zawk' tih hi lam tur niin ka hria. Rawnzawk chu Vailen hnua silai zen kenna ber niin Awlan leh Tukuli-ah inanga hman a ni. Hmanlai chuan silai nena ramchhuak ten zen kenna atan seki an hmang ṭhin a, chu chu fungki kan ti a.    A lem hi FUNGKI     A ki bul lam chu hnawh phuiin a ki hmawr zum lam chu a chhin neiin an siam a, an ak ṭhin. Tin, fungki hnuaiah hian sakhi emaw ngau vun emaw hmangin ipte an khai a, chu chu sahmim te an ti ve bawk. Tin, sahmim hi la phiar hraw tak hmanga siam pawh a awm ve tho awm e. Fungki leh sahmim ipte hi chu khawthlang Sapho tih anga ti ve mai kan nih a rinawm.   A thlalak kan hmuh ang hi Vailen hnua vai sumdawngin thir uma silai zen an zawrhna um kha niin Rawnzawk kan tih chu a ni a. A tlan

MIZO A AW B TOBULPU BUANGA TE SIAM A NI LO - Vanlal Ruaia Librarian, Govt. Aizawl College

Image
  MIZO A AW B TOBUL PU BUANGA TE SIAM A NI LO   C.  Vanlal Ruaia Librarian, Govt. Aizawl College   English alphabet hi 26 a ni a. Mizo pawhin heng 26 zinga mi hi la chhuaka her danglam deuhin Mizo tawng ziah nan kan hmang mai a ni. Alphabet history hi chiang taka hriat theih a ni lo. B.C 3000 velah chuan Lal hnuaia arsi chanchin zirten symbol mawl tê hmangin tahrikni leh inawpna-chhiarpui chhinchhiah nan te, birthday chhinchhiah nan tea sign an lo hman thin chu alphabet tobul a ni. Chung ching chhuaktu lalram te chu tute nge an nih - Phoenician, Greek, Egyptian, Arab civilization etc. te an ni a. Greek ho chuan B.C 800 velah chuan A B C D =alpha, Betta, Gamma, Delta etc. Omega thlengin an lo hmang tangkai viau tawh a, zawi zawiin ram fing deuhten an lo fawmkhawm a. Old English - Elizbethan English – Modern English, tiin vawiin kan lo thleng ta a ni. Chuvangin alphabet hi a bul lam chhui chuan mi pakhat siam leh duan chhuah a ni lo. English pa chal – Geoffrey Chaucer te, Sir William Cha

PU MALSAWMA COLNEY THUSAWI NGAIHNAWM - Lalmuanpuia Punte

Image
  PU MALSAWMA COLNEY THUSAWI NGAIHNAWM - Lalmuanpuia Punte   MNF in India sorkar laka Independence puanga, India laka indona an chawh chhuah khan Mizoram khaw hrang hrangah campaign-in an zinkual vel ṭhin a. Pu R.Thangmawia leh Pu L.Malsawma Colney hi, “Nangni 2 hi inzui ula, chawhma leh chawhnuah te thu in insawi chhawk ṭhin ang a..” an ti a. Anni 2 chuan, “E, patlingin ni khat han in tumbun lek te chu, duh ang kan sawi hman nang le…” an ti a, inzui ta loin a tlangdungin an insem ta a, nileng ṭhak ṭhak in thu an sawi ṭhin a ni awm e.   Saitual khuaah public meeting an nei a, a hmain MNF hruaitu ve tho Pu Vanmawia Saitual khua nen an khua (Pu Malsawma Colney hi Biate khua a ni) ve ve an in sawi ropui siak fo tawh ṭhin a. Pu Malsawma Colney chuan Saitual-ah chuan tihian thu a sawi a :   “Saitual khua hi kan ropui emaw ti suh u, in ropui lo, Lenchim piaha khaw tlim purh in ni ve ringawt, hetiang khaw inti lian ve fu si, Zoramin zalenna kan sual a, khaw tinah tlangval zawn