Ka
pu kha pa huaisen tak mai a ni a. Kan rama Pathian thu âwih an tam hle
hnu thleng pawh khân hmânlai puithûna khân Mizote hi min chiah rei hle
a. Thing lu bûl leh sih leh eng eng emaw awmna ram tuk ngam loh kha an
nei rei fe a ni ang. Ka pu khân Mat kam, Chawm phai an tih mi tuk ngam
loh ram, ramhuai awmna an tih chu lovah a vât darh a. Ani hnên atanga
kan thu hriat kha chu, “Ramhuai a awm lo,” tih a ni tawp mai.
Kei pawh hi hman laia kan pi leh pute’n ramhuai an sawi thin leh,
lasi tih vêl âwih lêm lo ka ni a; mahse, eng nge a nih hriat thiam loh
chu ka nei ve nual mai. Kan naupan lai, kum 1982 bâwr vêl kha a ni.
Serchhipa kan chhûng Machhuana chu an leileta riak tûrin Inrinni chawhnu
lamah a chhuak a. Amah chu pa ngêng ve tak mai a ni a. Chutia leilet
pana a kal lai chuan kawng chhak atangin, “Machhuan,” tia amah ko ri a
hria a. A ding a, a han ngaithla a, an rawn ko nawn leh a, a hlau va, a
haw leh ta a. In a thlen chuan a han inngaihtuah a, chutia patlinga
pumpa leileta riak ngam lova a haw leh chu a tlâwmngai hle mai a. A tûk
Chawlhni-ah chuan a thawk chhuak tha leh ta ngat a. Chawlhni a nih
avângin tumah ram riak dang an awm ve lo va. Thlâma zanriah chaw a chhum
laiin vau atang a, “Machhuan,” tia amah ko ri chu a hre leh ta a. A han
hawi vêl a, leilet zâwl chu thui tak a lang thei a, mahse tu mah a hmu
lo va. A rawn ko nawn leh thin a. Ram riak dang an awm ve em tih a han
en kual a, tu mah an awm si lo va. A insiam a, a haw ta vang vang a.
Kawng tluanin kawng chhak leh kawng thlang atangin an ko ta noh noh mai
a. In a thlen chuan a damlo nghâl a, a hlau lutuk chuan dam leh pawh a
duh lo hial a. Chawlhkâr khat a damloh hnuin Aizawl panpui an tum a,
motor-a an kal laiin a thi ta a ni.
Hetiang deuh hian hman kum deuh mai, kum 2004, Bawngkawn Brigade
field-a mela an siam lai khân: field sira Nepali chhûngkuaa khawsa, an
pa chu tlai thim thet thetah an tui lakna pipe siam thain a kal a. A
pipe siam that lai chuan a bulah âr pakhat a lo kal a, Nepali pa chuan,
“Sîk,” tiin a lo hnawt ngawt a. Mahse, âr chuan, “Kei lo pawh âr dang a
lo kal leh ang,” tiin a lo chhâng ta mai a. Nepali pa chuan a hlau lutuk
a, a damlo nghâl a, a tûkah a thi ta mai niin an sawi a.
Mi thiamte chuan hetianga ramhuai an hmuh a, an damloh hian ramhuai
an hmu tak tak lo va, a rûkin khawsikpui an lo vei daih tawh zâwk a. An
damlo mitvai khân thil an hmu sual a, an hmu ramhuai a; an thluaka
natna hnathawh vâng a ni, an ti a.
Amaherawhchu, damlohna nei miah lote pawhin thlâ hi chu an lo hmu ve
thin tho ni tûr a ni. Kan nau Rama, B.A zirlai, Vathuampui khua chuan
kum 2000 khân thlâ nge? Ramhuai a hmuh thu min hrilh a. Thu uar hluah mi
a ni lo va, he thu hi a sawi pawh a sawi tha duh vak lo, a sawi dân
chuan: A nau a damlo va, ngaituahawm leh khum beta nâ a ni lo va. Rama
chu a pa nên sangha man tûr leh sa pêla zân riak tûrin chawhnu lamah an
chhuak a, luidungah bûk an inzâr a. A tûk zing leilung lan rualin Rama
chu tlâng pang puallawia tawitaw rah tlan sakhi chang tûrin a chhuak a.
Tawitaw kûng awmna a han thlen dâwn chuan thâwm a hria a, a veh chho va.
Tawitaw kûng bula sakhi, a lû mihring a han hmu ta a. “A taksa chu
sakhi pângngai chiah a ni a, a lû erawh chu mihring lû a ni a, a hmêl
erawh chu ka hmu lo,” a ti. Hlau lutukin a tlânchhia a, a pa hnênah a
thil hmuh chu a sawi a. An ngaih a tha lo pafa hle a, hmanhmawh takin an
haw ta a. In an thlen chuan Rama nau chu a lo na zual hle a, chawhnu
lamah a thi ta a. Rama chuan, “Ka thil hmuh kha ka nau thlâ ngei niin ka
ring,” tiin min hrilh. Rama chuan a hnuah damlohna leh insawisêlna a
nei zui lêm lo.
Vathuampui hi chhim lam, khaw chhak ramri depa awm a ni a. A mi chêng
tam berte chu Pâng hnam an ni a. Vathuampui leh a chhehvêlah chuan tûn
thleng hian ramhuai thâwm an la hre fo a ni. Pasalthate chuan an sa
chânnaah ramhuai khuang bêng ri leh a thâwm an hre fo va, a bengchheng
thei hle an ti. Chutiang thâwm a awm chuan sa a lo chhuak duh lo, an ti
a, an hlawhchham thin. Tûn hma deuh phei kha chuan nghalrual zingah
mihring hniak te tak tê tê, nausên ke hniak ni âwm tak an hmu thin a ni
âwm e.
Vawi khat chu Suaka pa ramhuaiin a kâp an ti mai a. Suaka pa chu
ramhnuaiah amahin a kal a, khawi emaw lai atang hian silai puak ang hian
a rawn ri dur a, Suaka pa chuan a âwm chu rawn deng dawtin a hria a,
mei kan ang mai hian a âwm chu a durh a. Kum khat a pân a, a nâ a zual
chang phei chuan hna pawh thawk thei lovin a pum tluk dêr thin niin an
sawi.
Rawlthar kan hriat ve tân dâwn, kum 1984 khân Ngopaah ka putea
sawrkar hnathawka awm chu ka û leh ka nutei fapa nên kan pathumin kan
han awmpui a. Zan khat chu kan thianhovin kan in atanga mual letliam,
vêng dangah kan lêng a. Kawnga kan kân laiin kawng chhak hnim kâr vêl
atanga lo chhuak, “Awi ka nu!” chiang taka ti ri ka hria a. Ka thiante
hnênah chuan, “Chu, ngawi teh u, awi ka nu ti ri ka hria, in hre ve em?”
ka han ti a. Chutia ka sawi zo chauh chu, “Awi ka nu!” a rawn ti leh a.
Ka thiante chuan an hre ve em tih ka han zâwt leh a, tumahin an hre lo
va. In kan thleng a, ka thiante chu an haw a, kei pawh ka mu ta a.
Zan dar 10 vêlah chuan kan kawmthlanga, “Awi ka nu!” tia rûm rûm chu
ka hre ta a. Ka hre chiang ngang mai. Kan kawmthlang thlang lehah chuan
putar thi tep tawh hi a lo awm a. A pum a nâ a, “Awi ka nu!” tiin a rûm a
rûm a lo ni a. Thingtlang reh a ni a, kan in atang chuan a rûm ri chu a
hriatchian theih ngang mai. Zan tira kawng chhaka rûm ri ka hriat nên
khân a inang chiah. Kan kawmthlang putar kha tu nge a hming ka hre tawh
mai lo, an ina a rûm ri chu a hma kawng chhaka ka hriatna nên khân a
inhlat hle a, ring taka inkoh vak vak pawhin hriat phâkna rual a ni lo.
Thliin beng fuh hle mah se, mual letliam daih a nih avângin rawn beng
luh theih âwm loh tak a ni a. Tûn thleng hian kha zâna ka rûm ri hriat
kha ka bengchhe ri mai a ni em, tih ka la inngaihtuah fo mai. Kha tih
lai khân putara fanute chu ramah an riak a, khami zân khân a fanute
chuan an pa rum ri, “Awi ka nu,” tih chu an lo hre ve a ni âwm e.
Kum 1996 March thla khân Mamit leh Bairabi inkâr motor kawng lai
tûrin, ka thianpa John-a nên Aizawl atangin kan chhuk a, hlawhfa kan
hruai bawk a. Kan kawng laih tûr chu Sabual piah, Pathian tlâng leh
Suarhliap inkâr lai tak vêl, ramhuai liam kâwn an tih mai, ram la ngaw
tak bulah a ni a. Armed veng mi Zova te, mi panga vêl an lo riak lût
hmasa a. Kawng thlangah chuan Tuikuk thlam hlui tawh hi inhnaih angreng
tak pahnih a awm a. A ral leh lamah chuan ngaw chhah tak hi a thim khup
a. Zova te chu kawng thlang thlâma riak lovin, an kawng laih tawh saah
thelrêt puanin bûk an lo inzâr a, tah chuan an lo riak a. Engati nge
thlâmah chuan an riah loh tih kan zâwt a, anni chuan, “Riah ngamna pawh a
ni lo, zânah hian eng emaw thlâm hnuaiah a lo kal a, hnim a rawn pet
hmuar hmuar thin a. Thlâm bul vêla hnim kan sam fai vek pawhin zan tin
thawm a rawn nei reng a. Hmehên leh meichher nêna kan zawn pawhin kan
hmu mai bawk si lo va; tin, kan piah ngawa thing saw zânah a tlu ruah
ruah fo va, lo vât thâwm ang mai hi a ni a, a nuam lo êm mai kan ti a,
kawngpuiah hian kan insawn chho a ni,” an ti a.
Keini chuan, “A ho mai mai e a,” kan ti a. Thlâm pakhat zâwk chu kan
chei tha a, tah chuan kan riak ta a. A tûkah Zova te pawh chu an thlâm
luah ngaiah chuan an rawn insuan thla ve leh a. A hnu a, “Thâwm in la
hre ngai em?” tia kan zawh chuan, an la hriat zauh zauh thu an sawi a.
Keini kan hlawhfate pawh chuan kan thlâmah chuan thâwm an lo hre ve thin
emaw ni, a hnuah an sawi leh a, kei chuan ka hre lêm lo va. Chawlhkar
hnih hnuah Armed vengho chuan an hna an zo va, an haw a. Kan hlawhfa
chhawrte pawh Aizawla an haw a ngai a, min hawsan vek a, John-a nên
chauh ram palailêngah kan awm ta a. Pakhat khuaa a haw a, hlawhfa a zawn
a ngai a, pakhatin kan bungrua vên a ngai a, ramhnuaiah kan inriah
chhawk zak zak ta a ni.
Helai kan riahnaah hian ramhuai thâwm an lo hre fo tawh thin a. Kan
piah kilometre 5 vêlah Tuikuk khua Pathian-tlâng a awm a. Kan riahbûk
sualna ruam lû, tlâng chung kilometre 2 vêlah Tuikuk in 10 vêl a awm
bawk a. Tuikukho chuan kan riahnaah chuan ramhuai an hmuh thu an sawi fo
va. Chu lai vêlah chuan tu mah an riak ngam lo a ni âwm e. Keimaha ka
riah hmasak ber zân chuan awm a nuam lo khawp mai a, a zan leh atang
chuan a zia deuh va, mahse thlá chu a ngam tak tak lo. A hma khân thlâm
pâwnah khawsak kan rêl thin a, mahse ruah sûr dâwna a lan avângin thlam
chhûngah thuk ka siam a, zanriah ka chhûm a. Thlâm chhûnga mei ka han
tihkhûk chuan thlâm chung di kâr vêl atang chuan sazu an lo tlân chhuak
ur ur mai a, “Hei chiah hi a nih hi a thâwm an hriat fo chu,” ka ti
rilru a.
Keimah khân zan engzah chiah nge ka riah ka hre ta lo. John-a chu
Mamit khaw pa Pu Rova, patar lam tawh lek lek nên an lo thleng a. Pu
Rova hova kan riah hmasak ber zân chuan khua a dur a, thli a thaw a. Dar
riat vêl a ni, thlâm kawmthlang lam atang chuan mi lo kal thâwm kan
hria a, an meichher tihên pawh thlâm chhûng atangin kan hmu thei a, kan
thlâm zâwn an lo thlen chuan an thâwm a reh leh daih thin a. Chutiang
chuan kan chhak lam atanga lo chhuk thâwm pawh kan hria a, an meichher
tihên nên; kan zâwnah a reh leh mai thin a. An tawng lãwng làwng ni
âwmte pawh kan hria a. Pu Rova chuan, “Ramhuai an nih chu,” a ti leh
thin a. Chutih lai chuan ka daikal a chhuak a, thlâm bul hnaiha inthiar
chu ka hreh ve niam nai a, piah deuhvah chuan ka va inthiar a. Thli a
thaw a, a ri hiau hiau va, kâwl tâwpa kâwl lo phe zaih zaih chu ka hmu
a. Nichina meichher êng emaw ka tih kha kâwl phe chu a ni tih ka hre ta
a. Pên thawm leh tawng ri ni âwm tak kan hriatte pawh chu thliin hnah
leh thing tang a chhêm rîk a ni tih ka hre chhuak ta a ni. Kan riahna
thlâm hnuaiah khân sazu awhna tûrin thangchep ka kam a, zanah hian a per
khauh va, a âwk tãl phar phar ni âwm tak ka hre thin a. Mahse, hmehêna
ka han chhun chuan ka thang kam chu a per pawh a lo per ngai lo va. A
per tak tak ri chu a hriat khawp mai. Heti ang thâwm hi mi tam tak takin
an hre fo va, ramhuai tihah an puh thin. Tin, thlâm bul vêla changêl
leh hnah rova sazu han tal vêl hi a ri hmuar hmuar duh khawp mai bawk.
A tûk leh maiah Pu Rova rualin khuaah ka haw a, John-a chu amaha a
riah a ngai ve ta a. A châk bik lêm lo hle tih ka hria a. Mahse, mahnia
riak ngam lo nih chu tlawmpaêkah a la a, a riak ve ta a. Hetia ka han
sawi chhuah lehna chhan hi insawi theih vâng a ni lo va, keini thian dûn
kha keimahni tâwkah kan lo huai ve angreng ka tihna a ni deuh ber ang
chu. Thil mak leh thil hlauhawm deuh han sawi nikhua hian sawi nuam ka
ti viau a ni. A dik tak chuan kan riahna ruam kha pa tam tak riah ngam
lohna hmun, ramhuai pawh an hmuh fona leh a thâwm an hriat fona a ni ve
a. Keimaha ka riah lai khân nuam ka ti miah lo va, riah nawn leh pawh ka
châk hek lo. Mahse, keia tân chuan thil tawn ropui tak a ni ve a.
Mite’n an foreign kal thu ngaihnawm taka an sawi lai a, titi danglam ve
angreng tak lo sawi kha a nuam ve riau alâwm. Ramhuai hi a awm lo han ti
bawl thin mah ila, han fiah tûr meuh erawh chuan hlauhna kan nei tho
va, hlauhna kan neih tho si chuan a awm chu kan ring rilru ve tho tihna a
ni mai lo maw? A awm ring lo tawp tak tak chu ni ila hlauhna neih âwm
loh tak a ni ka ti mai mai thin a.
Ramhuai hi chi hrang hrang a tam hle a. Mihring tâna sual lêm lo pawh
an awm a. Sihai hi ramhuai naupang an ti mai a, lu kir bip bep, hmel
duhawm tak niin an sawi a. Naupang hmeltha deuh tehkhin nân pawh, “Sihai
ang mai alâwm le,” an ti a. Vawi khat chu pa pakhat hi lovah a riak a, a
muthil hlânin a bulah sihai a lo kal a. A han harh chuan a bulah a lo
thu ve reng a. Chu pa chuan a han vau rawk a. Sihai chuan a ching hrep
e, an ti a. Tê mah se, chak tak niin an sawi a, mi a tihthaihin a tina
ngai lêm lo a ni.
Ramhuai thlâm sawi ching hi ‘khualtupui’ an ti a, thûm dût hian a
phun bul bul thin a. ‘Hmuithla’ hi mihring hlimthla ang deuhva chiang
vak lova inlâr a ni a, râl atangin an hmu thin a ni. Ramhuai zingah
chuan ‘râwt’ hi a dâwihzep ber a, ‘râwt râwt,’ tiin a hrâm a, mihring
pawh tihthaih chu a tum ve thin a ni âwm e, mahse thâwm chhuah deuh
chuan a reh hlauh zêl a. Mi thenkhat chuan râwt hi khau chi khat a ni a,
mau kawrawng chhûnga a hrâm hian a thûm chhur a, chumi ri chu a ni an
ti thung. Tin, khualtupui pawh hi chingpirinu a ni e, an ti bawk. Thlâm
hnuaia a sazu chãng hi thlam chungah a fu a, a thlâm tihchet chu ramhuai
thlâm sâwiah an ngai thin a ni, an ti.
Tin, tulûm hi ramhuai chêt dân mak deuh mai a ni a. Mitthi
kawchhûngah an lût a, mitthi chu an lo tho leh thin a. Hmânlaiin pa
pakhat ramriak hi râlin an that a, a lû an la a. Chu pa kawchhûngah
chuan tulûm a lût a, lu bung chuan a haw ta a. A nupui chuan naupang a
lo mutpui a, chu pa chuan, “Chaw ei mi han siam teh,” a ti a. A nupui
chuan, “Naupang an la muhil lo, nangmah khân lo insiam mai rawh,” a ti
a. Chu pa chu a ri khut khut reng mai a. A nupui ngaihtha lo chu a tho
va, mei a tuah êng a. An pa lu bung chuan chaw bêl chu a lo nawr a lo
nawr mai a. A thî sûng mai bawk si a. A nupui hlau lutuk chu a te tuar
tuar a, an thenawmte inah a tlân ta a, an ti.
Ramhuaiin an huat êm êm chu thlâma chakai rawh leh, thlâm leikaa
chakai a nung chunga khai a ni a. Pasawntlung rawh hi an haw hlein an
sawi bawk. Thlâma pasawntlung rawh chuan ramhuai an lo kal ngei ngei e,
an ti a. Tin, ramhuai chuan kelchal hlinna hrui hi an hlau hle an tih
tlat bawk chu! Vawrsela pa ramriak ramhuaiin an chhaih a, Vawrsela pa
chuan a ûm vak a, a man theih apiang chu kelchal hlinna hruiin a phuar
a, chuvâng chu a ni e, an ti a. Ramhuai an lo hnaih deuh chuan, “Khaw
nge ka kelchal hlinna hrui kha,” han ti ila, an tlânchhe rawk rawk mai a
ni an ti.
Zâmzo pâr hian ramhuai mit a en khalh a, a buk hnuaiah biru ila, mi a
hmu thei lo an ti a. Hman laiin pa pakhat ram riak hi ramhuaiin man an
tum a, ani chu thlâm namthlâkah a zuang chhuak a, zâmzo pâr buk hnuaiah a
biru a. Ramhuaiho chuan an han zawng thin a, a bul lawk lawkahte chuan
an kal a, mahse an hmu thei dêr lo mai a. Lo mawng atangin an han zawng
tha leh a. Râl atang chuan an hmu thei reng si a, “Thlâm bula khi a tawm
reng alâwm,” an ti a. Mahse, thlâm bul an thlen chhoh chuan an hmu leh
thei si lo va, “A va mak e, khu ta tang kha chuan kan hmu reng si a nih
kha maw le!” an ti a, an beidawng der a. Hei vâng hian thlâm bula zâmzo
chin hi an ching ta a ni.
Kum 1918 khân Darlawn khua Enga leh Ranga te chuan inriin lo an nei
a. An lo neihna chu a fâl hle a, lo bing an tih hi a ni a. An thlawh
laiah chuan bûng a awm a, chuta tang chuan vaivutin an rawn theh thin a.
Ni khat chu an fanute Ngotei leh Enngaii an feh a. Ramhuaiin an lo vawm
a. Enngaii chu a lukhum an vawm thlaksak a, Ngotei chu a khûp an vawm
vûng luah a. An hlau hle a, an haw thuai a, mite hnênah an sawi a.
Mahse, an lo âwihsak vak lo va, “Lung lum mai mai a ni ang. Chhûn laiah
ramhuaiin mi an vawm mai mai ngai lo,” an ti a.
A tûkah chuan vaimim kêkin an feh leh a. An vaimin keh sa thlâma an
dah chu thlawhlaia an awm laiin ramhuai chuan a lo theh darhsak leh ta
vak a. Thlâm namthlâka a paih chhuah chu an hmu a. Thlâmah chuan an chho
vat a. Thlâm chhûngah chuan an vaimim keh sa chu a lo darh rum a,
hlauvin an tlân haw nghâl a. Ni thum lai feh ngam lovin an awm a. An
vaimim darh chhar khâwm tûrin an feh leh ta a. An chhar khâwm zo va,
thlawhlaiah an dawrawn an dah a, a thlang lawka fanghma lovin an chhuk
a, chutih hlàn chuan an dawrawn pawh chu ramhuai chuan an lo lâk bosak
leh hman a.
Ênga leh Rânga chu riak tûrin an thawk chhuak dûn a. Ênga thlâmah an
riak a. Zânah chuan Ê nga ipte, thlâm chhûnga mi chu an lo lâk chhuahsak
leh a. A tûkah an zawng a, vauva phulraw bulah an lo dah a. Tin, a zan
lehah chuan Ênga ipte bawk chu a bo leh ta a. Ipte chhûngah chuan
saihlum leh meitalh a awm a. Ni nga hnuah meitalh chu an thlâm bulah an
hmu leh a.
Ni khat chu Ênga chu amahin a feh a, a khawhar deuh chu a faifûk
hlurh hlurh a. An vau ramhnuai atangin a faifûk dân chu an rawn zir a.
Faifûk chu a lo ri hnai zêl a, an hmêl hmuh theih si lohvin a bul lawk
lawkah chuan an faifûk ta noh noh mai a. Ênga chuan a hlau va, a faifûk
zui ngam ta lo va. Ramhuaiho faifûk pawh chu a reh ve ta nghâl a.
Nakinah chuan Ênga hlo thlo lai chu an vawm an vawm leh ta mai a. A
tuthlawh ha phei chu an vawm keh sawk a.
Ni khat chu lâwm an ruai a, mi paruk lai an thawk a. Hlo thlova an
bun laiin thlâm chhûnga puan 3 leh pawnfên 2 chu a lo bo leh ringawt a.
Chumi zân chuan Ngotei chuan mumang a nei a, a mumangah chuan, “In
puithiam Mangsahluta’n chhuah lam hawiin chibai min bûk se a tha ang,”
an lo ti a. An sawi ang chuan lo an hmang nawn leh a. An puithiam chuan
chhuah lam hawiin chibai a bûk a. An vauva sih chu a hmunah ârin an luh
bawk a. Chuta tang chuan ramhuaiho chu an reh ta a ni. An vauvah chuan
lengkir sâng tak a awm a, hmun li-ah a indawh chhawng a, a sân zâwng chu
hlam 50 a ni an ti.
Lunglei Rahsi venga Pu Kawnga pawhin a tia lawm, Dâwn khuaa an awm
laiin (Dâwn khua chu Lunglei chhak lawk, Baichi khaw hlui bula awm a ni
a; tuna Lunglei kawnga Dâwn khaw awmna chhak tlângah sawn a ni.) Savànga
nên Mat-ah lèn dêngin an kal a. Aichal pûkah an riak a; an riahna bul
lawkah chuan char kûng lianpui mai, zâr dû hi a awm a. Zâna an han mu
chu, an muthilh hma deuh chuan char thing zâr chu a lo tla duai duai
thin a; mahse lei a thleng si thin lo va. A ngaihna an hre lo hle mai a.
Muthilh an han tum a, thing zâr chu a lo tla leh thin a ni âwm e. Pu
Kawnga chuan, “Ka chemtum hi ka lukham a, puanhlap ka sin chuan ka
inlukhûp tlat a. Ka muhil dawn siar siar tih chuan hmeichhia ni awm tak,
lu kir bip bep hian ka puan chu a rawn keu va, mi rawn bik dêk thin a.
Chu veleh ka chem ka chuh a, ka inhai hawng thut a, mahse sah tûr chu a
awm hauh si lo va. Chutiang chuan mi rawn bih leh thin a. Chu mi zan
chuan mut pawh ka mu bar lo va. A tûk zinga Savànga ka’n hrilh chuan ani
pawh chu lukir bip bep chuan a lo bih ve thin a, kan lo inhrilh duh lo
ve ve hi a lo ni a. A tûkah chuan kan haw ta a. Savànga chu kan hawn
atang chuan a damlo ta char char a, a thih phah ta nghe nghe a; kei
erawh chu ka hlauh hran vak loh vâng kha nge ni engmah ka ti ve lêm lo,”
a ti. Savànga thih chu 1943 vêl kha a ni.
Comments
Post a Comment